Płatnicy zasiłków w roku 2022

Na dzień 30 listopada 2021r. należy ustalić liczbę osób ubezpieczonych, zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego. Od tego zależy, kto w 2022r. będzie wypłacał tym osobom zasiłki.

Pracodawca (zleceniodawca), który na dzień 30 listopada 2021r. zgłosi do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób upoważniony będzie do wypłaty zasiłków z ubezpieczeń społecznych w 2022r.

Prawo do zasiłków określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają odpowiednio płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe (pracodawcy lub zleceniodawcy) albo ZUS (art. 61 ust. 1).

Płatnicy składek są zobowiązani do wypłaty zasiłków z ubezpieczeń społecznych w danym roku kalendarzowym wówczas, gdy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób (co najmniej 21). Przy czym obowiązek ten realizowany jest przez płatników składek wyłącznie wobec osób ubezpieczonych w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Natomiast ZUS jest płatnikiem zasiłków przysługujących osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia, a także ubezpieczonym:

• których płatnicy składek nie są płatnikami zasiłków (tj. zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób),
• prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
• będącym duchownymi,
• podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.

Liczbę ubezpieczonych, o której mowa wyżej, ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Oznacza to, że co do zasady płatnikiem zasiłków w 2022r. będzie płatnik składek, który na dzień 30 listopada 2021r. będzie zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób. Jeżeli jednak płatnik składek na ten dzień nie będzie zgłaszał nikogo do ubezpieczenia chorobowego, to liczbę tę ustala według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonał takiego zgłoszenia.

Ewentualna zmiana liczby ubezpieczonych w ciągu danego roku kalendarzowego nie ma wpływu na już ustalony obowiązek pracodawcy (zleceniodawcy).

Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS w liczbie ubezpieczonych uwzględnia się:

• pracowników (w tym również uczniów),
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę nakładczą,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracujące z osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące działalność pozarolniczą,
• podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą.

W liczbie ubezpieczonych nie uwzględnia się natomiast:

• osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych,
• duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.

Od 18 września 2021r. krąg osób podlegających dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu rozszerzono o osoby współpracujące z osobami fizycznymi, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162), tj. z przedsiębiorcami korzystającymi z tzw. ulgi na start (z 6-miesięcznego okresu niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym). Oznacza to, że takie osoby także powinny być uwzględniane w liczbie osób ubezpieczonych, o której mowa wyżej.

Należy pamiętać, że jeżeli oddział ZUS rozpoczął wypłatę zasiłku przed dniem 1 stycznia, to kontynuuje tę wypłatę za nieprzerwany okres niezdolności do pracy w nowym roku kalendarzowym, nawet jeżeli od dnia 1 stycznia płatnik składek jest zobowiązany do wypłaty zasiłków swoim ubezpieczonym. W przypadku zmiany rodzaju pobieranego zasiłku po 1 stycznia, wypłaty kolejnego zasiłku dokonuje płatnik składek.