4 sierpnia 2022 r. Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o VAT (i kilku innych ustaw) zwany w przekazach informacyjnych resortu finansów: SLIM VAT 3.
Projekt trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.
SLIM VAT 3 to kolejny pakiet uproszczeń w podatku od towarów i usług, który realizuje wiele postulatów zgłaszanych Ministerstwu Finansów przez przedsiębiorców.
Konsultacje projektu potrwają do 26 sierpnia 2022 r.
Projekt zakłada podniesienie limitu wartości sprzedaży, określającej status podatnika jako „małego podatnika” i uprawniający do stosowania m.in. metody kasowej oraz rozliczeń kwartalnych VAT.
Aby podlegać pod przepisy VAT dotyczące małego podatnika, wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie będzie mogła przekroczyć równowartości 2.000.000 euro brutto (obecnie limit wynosi 1.200.000 euro). Oznacza to, że limit zostanie zrównany z wymogami przewidzianymi dla małych podatników dla celów PIT i CIT a także do poziomu przychodów wymagającego prowadzenia ksiąg rachunkowych (przez osoby fizyczne, wspólników spółek cywilnych, jawnych i partnerskich oraz przedsiębiorstwa w spadku).
Dla ustalenia, czy w danym roku podatnik może korzystać z tej preferencji, bierze się pod uwagę obrót w poprzednim roku i przelicza się go po średnim kursie NBP z 1 października (poprzedniego roku).
Limit 1,2 mln euro (a po zmianach 2 mln euro) nie dotyczy podatników prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami powierniczymi, agentów, bo dla nich ustawa o VAT przewiduje inny limit – 45 tys. euro.
Zgodnie z projektem Ustawodawca usankcjonuje stosowanie kursu pierwotnego zarówno przy korektach „in plus” jak „in minus”.
W przypadku korekt zbiorczych projekt zakłada stosowanie kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie zbiorczej faktury korygującej. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
W przypadku wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, podatnicy będą mogli odliczyć podatek VAT od transakcji nawet gdy nie otrzymają od klienta faktury. Obecnie, chcąc odliczyć VAT przy takiej transakcji, polski nabywca musi otrzymać fakturę w ciągu trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Jeśli nie spełni tego warunku, to musi zmniejszyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.
Podatnik będzie mógł zatem dokonać odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykaże VAT należny, pomimo braku faktury.
Projekt zakłada dla podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotów, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, likwidacje obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego i w to miejsce wprowadzenie wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji.
Projekt wprowadza opcje rezygnacji z dokonania korekty, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną do odliczenia podatku naliczonego a ostateczną nie przekracza 2 punktów procentowych oraz w przypadku gdy proporcja ostateczna jest mniejsza niż proporcja wstępna, a podatek naliczony niepodlegający odliczeniu wynikający z różnicy między tymi proporcjami oraz tzw. korekty wieloletniej nie przekracza 10 000 zł,
W przypadku podatników obowiązanych do stosowania tzw. prewspółczynnika, którzy rozpoczynają w danym roku wykonywanie działalności, projekt likwiduje obowiązek uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu prognozy w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego i w to miejsce wprowadzenie wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych danych wyliczonych szacunkowo,
Rozszerzony zostanie zakres podatków i opłat, których uregulowanie będzie możliwe za pomocą środków zgromadzonych na rachunku VAT podatnika. Po wprowadzeniu pakietu Slim VAT 3, zapłacić w ten sposób będzie można podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, opłata od środków spożywczych /tzw. podatek cukrowy/, zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji /tzw. podatek od produkcji okrętowej/, opłata za zezwolenie na obrót hurtowy w kraju napojami alkoholowymi oraz za zezwolenie na wyprzedaż posiadanych zapasów napojów alkoholowych, dla przedsiębiorcy zaopatrującego przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w napoje alkoholowe w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml/ tzw. opłata od „małpek”/ oraz podatek tonażowy.
Pojawi się też możliwość przekazywania środków z rachunku VAT na rachunek VAT przedstawiciela grupy VAT, aby ten wpłacił do urzędu skarbowego należne podatki.
Warto jednak wskazać, że grupy VAT wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku. Tym samym, również ta regulacja może zostać wprowadzona najwcześniej z początkiem 2023 roku;
Projekt wprowadza możliwość rezygnacji z wystawiania faktury zaliczkowej i ograniczenia się do wystawienia faktury rozliczeniowej, w której uwzględni się całość dokonanej dostawy towarów lub świadczenia usług (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki lub zaliczek), w przypadku gdy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu/kwartale),
MF zamierza dostosować przepisy o sankcjach w VAT (czyli dodatkowym zobowiązaniu w tym podatku) do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 kwietnia 2021 r. (sygn. C-935/19). Trybunał orzekł wtedy ,że przepis o sankcji w wysokości 20 proc. dodatkowego zobowiązania VAT jest niezgodny z zasadą proporcjonalności, bo nie pozwala zindywidualizować kary w zależności od przyczyn błędu w rozliczeniach.
Wprawdzie TSUE potwierdził, że sankcje można stosować, ale nie w taki sposób, w jaki wprowadziła je Polska. Sankcje w VAT powinny dotyczyć wyłącznie świadomie działających oszustów – stwierdził trybunał.
Pakiet Slim VAT 3 wprowadza regulacje uprawniającą naczelnika urzędu skarbowego lub celno-skarbowego do odstąpienia od nałożenia maksymalnej kwoty sankcji.
Projektowane przepisy przewidują umożliwienie organom podatkowym ustalanie sankcji VAT w sposób zindywidualizowany, uwzględniający konkretne okoliczności danej sprawy.
Tym samym organ będzie wymierzał dodatkowe zobowiązanie w wymiarze odpowiednio do 30%, do 20% oraz do 15%. Sankcja 100% nie będzie nadal w żaden sposób zindywidualizowana.
Ustalając dodatkowe zobowiązanie podatkowe, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego bierze pod uwagę:
Nastąpi konsolidacja wydawania wiążących informacji (stawkowych, akcyzowych, taryfowych oraz o pochodzeniu) .
Projekt zakłada wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej - jako organu właściwego do wydawania WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji.
Ma to zapewnić przedsiębiorcom uzyskanie wiążących informacji za pośrednictwem tego samego organu oraz zapewnienia jednolitości ww. wiążących informacji w skali kraju.
Projekt Slim VAT 3 zakłada także zmianę w działaniu Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS). To stosunkowo nowa instytucja, która pozwala podatnikowi uzyskać potwierdzenie tego jaką stawkę podatku VAT ma zastosować do transakcji, ze względu na rodzaj świadczonych usług czy sprzedawanych towarów.
Slim VAT 3 wprowadzi możliwość wystąpienia o wydanie WIS również w zakresie podatku akcyzowego.
Omawiany projekt przewiduje, że projektowana ustawa co do zasady wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r. Wyjątek stanowią zmiany dotyczące realizacji wyroku TSUE w zakresie sankcji (art. 1 pkt 25 i 26 oraz art. 13 projektowanej ustawy) oraz dotyczące systemu Tax Free (art. 1 pkt 27 i art. 14 projektu), których wejście w życie proponuje się, by nastąpiło z dniem następującym po dniu ogłoszenia.